Bir rum papazının kızı olarak Anastasya adıyla Yunanistan’da 1590’ larda dünyaya gelmiştir.
15 yaşında yetim kalınca dönemin Bosna Beylerbeyi tarafından saraya tanıtılarak önce Osmanlı İmparatorluğu’na sonra da Osmanlı Ailesi’ne katılacak, hanedanın ve Osmanlı Tarihi’nin vazgeçilmeyen en önemli şahsiyetlerinden ve kadınlarından biri olarak ,ismi tarihte yerini alacaktır.
Osmanlı Hanedanlığı’na katılması Sultan Birinci Ahmet’in haremine katılması ile başlayacaktır.Sonrasında keskin zekası ile önce Sultan Birinci Ahmet’in (Sultan Üçüncü Mehmet ile Handan Sultan’ın oğlu )kalbini fethedecek ,sonrasında da Osmanlı sarayında ağırlığını hissettirecektir.Sahip olduğu özellikler,iyi bir eğitim almış olması ,yetenekleri ve hep en önde olması “Kösem” adını almasına sebep olacak ve Sultan Birinci Ahmet tarafından ,sarayda farkedilmesini sağlayacaktır.Kısa zamanda haremde “gözde” lerden olacak ve ardından Sultan Dördüncü Murat” ı doğurarak “haseki” ünvanını alacaktır.Böylelikle saraydaki etkisi de artacaktır.
Kösem Sultan’ın ünvanı bunlarla kalmayacak ,şahsi özellikleri,yetenekleri,diğer sultanlarla olan ilişkileri, Ocak Ağaları’nın desteğini arkasına alması ve oğlunun tahta çıkmasıyla ,tarihteki isimlerine “Kösem Valide Sultan”,”Mah-peyker Kösem Sultan”, “Mahpeyker Kösem Valide Sultan”gibi ünvanlar katacaktır.Ancak bu ünvanları elde etmek doğal olarak pekde kolay olmayacaktır.
Kösem Sultan’ın eşi Sultan Birinci Ahmet , babası Sultan Üçüncü Mehmet’in vefatı üzerine 21 Aralık 1603 ‘te Eyüp Sultan’da on dördüncü padişah olarak on dört yaşında çıktığı tahtında ,ancak on dört yıl saltanat sürebilecek ,çocuk yaşına ve kısa süren padişahlığına rağmen ,verdiği doğru kararlar ile takdir toplayacaktır.Ancak Sultan Birinci Ahmet (18 Nisan 1590 -22 Kasım 1617 ,yirmiyedi yaşında )ölümünün ardından tahta kardeşi Sultan Birinci Mustafa geçecektir.
Sultan Birinci Mustafa ‘da tahtta uzun kalamayacak (tahta çıktıktan doksanaltı gün sonra tahttan indirilecektir.) ve Sultan Birinci Ahmet’in ,Kösem Sultan gibi kendiside geçmişte Rum olan Mahfiruz Hatice Sultan’dan olan oğlu İkinci Osman ( on dört yaşında tahta çıktığı için ,Genç Osman ‘da denilmektedir.)tahta çıkacaktır.Böylelikle Kösem Sultan devlet üzerindeki etkinliğini ve ağırlığını iyice arttıracaktır.
Sonrasında yaşanacak olaylarla Kösem Sultan tarihteki yerini sağlamlaştıracak ve hatta bir çok esere ilham verecektir.