Sultan IV.Murat, Kösem Sultan ve 14.Osmanlı padişahı I.Ahmet’in 1612 yılında ilk çocukları olarak Topkapı Sarayı’nda dünyaya gelmiştir.
Genç Osman (II.Osman) 1618’de tahta çıktıktan sonra isyan çıkmış, Yedikule Zindanları’na gönderilip kısa süre sonra boğdurulmuştur. Tahta ikinci kez çıkarılan I.Mustafa ‘da padişahlık yapamamış, Kemankeş Ali Paşa sayesinde, IV.Murat tahtı 10 Eylül 1623’te amcası I.Mustafa’dan devr almıştır. Tahta çıkış töreninde Aziz Mahmut Hüdai’den kılıcını almış, 4 gün sonrada sünnet olmuştur. Böylelikle 11-12 yaşlarındaki IV. Murat , o zamana kadar süregelen Osmanlı Hanedan’lığında, tahtın en genç varisi haline gelmiştir. İlk iş olarak da II.Osman zamanında Eski Saray’a gönderilen annesi Mahpeyker Kösem Sultan’ı getittirmiştir.
Osmanlı Hanedanı’nda her bir şehzade tahtın birer adayı olarak, sarayda iyi eğitilirler ve tüm anlamıyla tahta hazırlanırlardı. Yeterli olgunluğa ulaştıklarında da kendilerini ispatlamaları ve deneyim kazanmaları için “Sancak”a çıkarlardı. Ancak IV.Murat henüz çok küçüktü ve padişahlık yapamayacağı anlaşıldı. O yüzden çok hızlı bir eğitim aldı ve bu eğitimleri boşa çıkarmadı. İleride tarihte entelektüelliğinden söz ettirecekti.
Bu süreçte Saltanat Naibesi olarak annesi devleti yönetti. Bu Osmanlı Tarihi’nde bir ilkti. Ama bu “ilk” te Osmanlı Devleti’ni çöküşe sürükleyecek bir olay olacaktı. Bu süreçte Osmanlı Devlet’i kargaşa ve kaosa sürüklenecek, dış mihraklar da fırsat kollayacaktır.
Kösem Sultan on yıllık saltanat naibeliğinde 8 veziriazam ve 9 defterdar değiştirmiştir. Bunun yanı sıra aşevi ve hayır kurumu yaptırma, borç yüzünden hapse girenlerin borçlarını ödeme, fakir kızların çeyizlerini hazırlayarak evlendirme gibi icraatlarla halkında takdirini kazanmıştır.
IV.Murat yeterince güçlü, idareyi ele alacak kabiliyet ve tecrübede hissedince dizginleri eline aldı ve bir merasim düzenledi. Yeniçerileri de bu merasime çağırdı. O güne kadar yeniçeriler güçlendiklerini ve menfaatlerine dokunulduğunda padişah bile katledebileceklerini (II.Osman’ın öldürülmesi)göstermişlerdi. IV. Murat’ta onları Sultan Ahmet Meydanı’na topladı. Yaşıyla dalga geçen disiplinsiz bir yeniçeri subayını ve atını tek hançer darbesiyle öldürdüğü söylenir. Bu sayede diğer yeniçerilerede ya boyun eğdirmiş ya da eğmeyenleri de katlettirmiştir. Böylelikle Yeniçeri Ocağı düzene sokulmuştur. Artık Kösem Sultan gibi herkes tahtın sahibnin kim olduğunu öğrenecektir.